De Morgen, 18 september – over “’t Stad is van iedereen”
De krant De Morgen vroeg me om een korte reactie naar aanleiding van de rellen in Borgerhout, als inwoonster van Antwerpen.
Ook ondernemer Christian Leysen en stand-upcomedian Nigel Williams reageren in het artikel. Ik schreef het volgende.
“Ik woon op de Italiëlei en zag de politiewagens voorbij rijden. Is ’t Stad van iedereen? Ik denk liever voorbij partijpolitieke slogans. Het spreekt voor zich dat burgerschap inhoudt dat men zich loyaal opstelt tegenover de gehele gemeenschap. En dat je je niet alleen loyaal voelt tegenover je geloofsgenoten.
Ik vermoed dat vele allochtonen deze visie delen, en zich afkeren van de hele hetse. Graag zou ik ook wat meer allochtone vrouwen horen over dit thema.
De politiediensten hebben goed werk geleverd, en dat is een goede zaak. Een opluchting als inwoner van de stad. Maar er is meer nodig dan een repressief beleid. Meteen gaat deze kwestie dan ook de bevoegdheden van de stad Antwerpen te boven. Het spijt me voor de deelnemers aan de verkiezingsstrijd! Ik denk dat burgerschap en democratie dringend beter actief en positief besproken worden, bijvoorbeeld in het onderwijs en in de media. Niet alleen het verhaal van rechten en plichten, of van sociaaleconomisch beleid. Maar een constructief verhaal van burgerschap. Een betere dialoog met allochtonen zelf zou helpen.
Trouwens, in welke emotionele toestand verkeer je als je zo roept, tiert en vecht als die relschoppers? Dan ben je niet te benijden. Wil je echt zo door het leven gaan? Machteloosheid, woede, angst en haat koesteren? Precies zoals de filosoof Spinoza schreef over fundamentalisten: ze strijden voor hun slavernij alsof het voor hun vrijheid is. Het voorval toont wel duidelijk dat fundamentalisme een reëel fenomeen is in onze maatschappij. Het verdient meer aandacht dan trivialisering, alsof het gaat over wat gefrustreerde jongeren. Eens fundamentalisme in het spel is, draait het om een echte machtsstrijd. Zeker wat de aanstichters betreft. ”
De rellen ontstonden naar aanleiding van de anti-islam film, gemaakt aan de andere kant van de wereld. Als moslims dan persoonlijk beledigd reageren tegen mensen die geen enkele verantwoordelijkheid dragen voor die film, is dat een spijtige zaak. Over de hele wereld ontstonden rellen. Ik spreek ook over deze zaak in het interview met Sofie Mulders, van De Morgen.
Tinneke Beeckman 
Het geloof vervult bij onderdrukten en verstotenen een helende en of compenserende functie. De gestigmatiseerden veranderen betekenis en betekenaar: i’m black and proud, ik ben een janet, of een slet… of een moslim. En dan heb je de competitie om een échte gelovige te zijn. Overigens staatn deze ‘relletjes’ ook niet los van de mondiale context waarbij clash of civilisations fundamentalisten van beide kanten versterken. Een context van islamofobie, van een nooit opgeloste Palestijnse kwestie (een doorn in het oog van) en een cultureel-economische segregatie van een deel van de bevolking. Allemaal geen excuses maar er zijn vorige zaterdag ook geen doden gevallen noch veel gewonden noch auto’s in de fik gestoken. We hebben gewoon opnieuw ervaren dat Antwerpen een metropool is en dat weldenkend links over deze kwestie met haat mond vol tanden staat en meestal enkel dezelfde platitudes weet te herhalen. Rechts zegt duidelijk: gedaan of eruit (wat uiteraard niet mogelijk is). Anders gezegd: wat doe je met een revolte tegen een symbolisch-economische ordening (la société du spectacle réellement existante) die een reactionaire vlag gebruikt? Wat doe je met een realiteit waar miljoenen mensen beginnen te vechten voor hun slavernij? Want dat is de realiteit, niet alleen in de islamitische wereld maar ook in Afrika (Protestantse sectes) en Latijns Amerika… Wat doe je ? Heropvoeden? Afwijzen? Gaan lopen?
Je verwart redenen tot revolte met effect. Islamitisch fundamentalisme heeft nergens tot betere toestand voor de mens geleid, in eerste instantie al niet voor moslims. Dat is onvergelijkbaar met verlangens naar verandering in Latijns-Amerika of elders. Dat zou de verdedigers van wat er in Borgerhout gebeurd is toch tot nadenken mogen stemmen.
Ik be waarschijnlijk iets ouder, en daarom herinner ik mij no de blokkades van bioscopen door fundamentalistische “christenen” om te verhindere dat mensen naar een door hen als godslasterlijk beoordeelde film te gaan zien.
Spinoza schreef over bepaalde strenge calvinisten van zijn tijd, dus over een vorm van fundamentalisme binnen het christendom, in het Theologisch-Politiek Tractaat.