“Nadat Vande Lanotte in het oog van de storm kwam rond Electrawinds,  doet de sp-a nieuwe voorstellen. Freya Van Den Bossche en John Crombez willen meer schotten tussen politiek en de bedrijfswereld. Daarmee doen ze wat François Hollande (PS) in Frankrijk ook deed na de zaak Cahuzac: de discussie verleggen naar alle politici en schijnbaar striktere normen eisen. Zo wil de partij tonen dat ze zelf een grote voorstander is van strenge morele regels, terwijl de andere partijen tegenspartelen. Maar net zoals François Hollande raken ze niet aan de kern van het probleem.

Begin 2013 onthulde Mediaparte dat Hollandes minister van financiën, Jérôme Cahuzac, een niet-aangegeven rekening had in Zwitserland (strafbaar). Cahuzac voerde ondertussen zeer strenge besparingen door (niet strafbaar, wel ironisch). Hollande eiste dan dat alle leden van zijn regering hun privébezit publiek maakten. Alsof je meteen schuldig bent omdat je rijk bent, of eerbaar omdat je arm bent. Maar de achterpoortjes blijven: politici kunnen bijvoorbeeld hun patrimonium overdragen aan familieleden, zoals een malafide ondernemer doet wanneer bankroet dreigt. Veel morele pose dus, weinig politiek resultaat.

De zaak rond Electrawinds is natuurlijk anders. Het gaat niet over strafbare feiten. Maar er is wel een morele en een politieke vraag: hoe gaan politici om met belastinggeld? Dat is zeker een vraag voor een partij die ideologisch een sterke overheid wil om armoede uit de wereld te helpen, de economie aan te zwengelen, spitstechnologie te lanceren.

In het geval van Electrawinds heeft de overheid op verschillende manieren minstens 150 miljoen euro geïnvesteerd (volgens Terzake).

Is het dan niet logisch dat er een debat komt over politieke ethiek: als burgers meebetalen voor investeringen, krijgen ze dan ook inzage in die investeringen?  Het gaat dus niet om een persoonlijke verrijking van een politicus. Maar hoe kan een partij voortdurend ‘solidariteit’  vragen, dus belastinggeld, als ze niet toont dat ze dat geld optimaal, fair en transparant beheert? En dat ze ook de democratie dient?

Bij de volgende verkiezingen staan voorstanders van meer overheid tegenover liberale voorstanders van de vrije markt. Deze laatste wijzen natuurlijk op falende overheidsinvesteringen. Ze vinden dat  de overheidsuitgaven te zwaar wegen op economie. Ze willen besparingen van de overheid, en belastingvermindering voor privébedrijven.

Als ‘linkse’ partijen die kritiek wil counteren, moeten ze dus bewijzen dat ze goed beheren. Anders kunnen ze burgers niet blijven bang maken voor die gevaarlijke vrije markt, die zou maken dat burgers verarmen. Tenslotte zouden heel wat ook minder gegoede burgers aan die optie – veel overheid, of je wordt armer – wel eens kunnen twijfelen. ”

Deze tekst verscheen als ‘essay’ in de nieuwsbrief van Liberales (van 13 december 2013).