Opera Vlaanderen vroeg me een tekst te schrijven over ‘Der König Kandaules‘, een verhaal van Herodotos, bewerkt door André Gide, over een koning die pronkt met de schoonheid van zijn vrouw, en zijn eigen ondergang bewerkstelligt. Mijn artikel, ‘De onmogelijkheid van perfect geluk’ verscheen in Magazine Insight 7.

Over de voorstelling, die momenteel in Antwerpen en Gent speelt:

“Der König Kandaules vertelt het verhaal van Kandaules die, overtuigd van zijn eigen geluk, opschept over zijn rijkdom en de schoonheid van zijn vrouw. Muzikaal is het werk te beschouwen als een magnum opus waarin Zemlinsky zijn ganse muzikale evolutie samenvat. Dat maakt van Der König Kandaules een zeer rijke partituur, met een klankspectrum dat gaat van de rijke late romantiek tot aan de grenzen van de atonaliteit.

Der König Kandaules stelt fundamentele vragen over het menselijke leven: wanneer zijn we werkelijk gelukkig? Is het geluk zichtbaar of leeft het eerder in de verborgenheid? En tot waar wil men gaan om het geluk te verwerven? In een spel van laten zien en versluieren, van zichtbaarheid en onzichtbaarheid, van naaktheid en verhullen, leidt de zoektocht naar het geluk tot een dodelijk spel om de macht. Het menselijk geluk tussen droom en daad.

In de tijd van het opkomend nazisme en in de aanloop naar de tweede wereldoorlog, begon de Joods-Oostenrijkse componist Alexander Zemlinsky aan zijn opera over Koning Kandaules. Op de vlucht voor de verstikkende situatie in Europa slaagt hij er niet in zijn opera te voltooien. Maar ook in New York botst hij op bezwaren: de voorziene naaktscène maakt een opvoering in de opera onmogelijk. Bij Zemlinsky’s overlijden in 1942 is er slechts één derde van de orkestpartituur uitgeschreven. Pas in 1996 slaagt Anthony Beaumont er in de partituur te voltooien op basis van het talrijke door Zemlinsky achtergelaten materiaal. Vanaf dan groeide in de operawereld het besef dat deze opera behoort tot een van de belangrijkste creaties van de 20e eeuw. Zemlinksy’s programmatische voorspel tot het derde bedrijf behoort tot de mooiste pagina’s uit de opera- en orkestmuziek van de 20ste eeuw.”