Journaliste Hanne Vlogaert interviewde  Miranda Maes en mezelf over jongeren op het werk. Het resultaat stond in het artikel ‘Zo communiceer je op het werk‘ in De Morgen.

“Veel jonge mensen komen met torenhoge ambitie én veel werklust de arbeidsmarkt opgestormd. Jammer genoeg ziet die zich enkele jaren later soms al flink stuk onderuit gezakt. Vaak is belabberde communicatie op de werkvloer de schuldige. Hieronder dan ook een aantal tips om de communicatie wat vlotter te laten verlopen.

1. Durf te zeggen wat je echt denkt

“Eén van de grootste valkuilen voor jonge werknemers is dat ze niet durven zeggen wat ze écht denken”, zegt Tinneke Beeckman, filosofe en docente communicatiestrategieën aan The School of Life. “Het is precies door die angst om echte gevoelens te tonen dat communicatie in de kiem wordt gesmoord.” Wanneer belangrijke onderwerpen onbesproken blijven, ontstaat er ruimte voor foute interpretatie.

2. Ken je naaste

Om jonge werknemers die durf te laten ontwikkelen is een open en betrouwbare omgeving nodig. “In een goede werksfeer moet alles gezegd kunnen worden ”, zegt Beeckman. Hoewel de verantwoordelijkheid voor een open sfeer grotendeels bij de werkgever ligt, kan je er ook als werknemer zelf iets toe bijdragen: door zo snel mogelijk het bedrijf en zijn mensen te leren kennen. “Iemand kan alleen maar genoeg vertrouwen hebben om zichzelf te zijn en ideeën te spuien, als hij de mensen om zich heen een beetje kent”, zegt Miranda Maes, Strategisch Consultant Communicatie bij The School of Life. Wie nieuw is in een bedrijf heeft er dan ook baat bij zo snel mogelijk aan het netwerken te slaan: binnen het eigen team, maar ook over de departementen heen. “Leer de mensen en de cultuur van het bedrijf waarin je werkt kennen, weet wat er leeft, dan kan je er daarna ook makkelijker naar handelen.”

3. Stem je communicatie af op iedereen

Dat jonge mensen ruimte vinden om frisse ideeën te pitchen, vinden Maes en Beeckman essentieel. Toch kan net die frisse wind voor de oudere garde voor wat wrevel zorgen, omdat beide generaties anders communiceren. “Zorg er daarom voor dat je je boodschap afstemt op elke doelgroep”, zegt Beeckman. “Ambitie is mooi, maar laat je ideeën en verlangens niet met jezelf op de loop gaan. Houdt het realistisch – en vooral heel erg duidelijk en helder.”

4. Zorg dat hoofd en hart op één lijn zitten

Het is belangrijk om jezelf goed te kennen, om noch arrogant, noch passief over te komen. “Weet wat je sterktes en zwaktes zijn”, zegt Beeckman. “Probeer altijd naar die innerlijke stem te luisteren en die over te dragen in je eigen communicatie. Als je hoofd en hart niet op één lijn zitten, dan gaat het in de communicatie altijd mis.”

5. Laat je emoties niet in de weg staan van de rede

Maar ook het tegenovergestelde moeten vermeden worden. Emoties mogen niet de overhand nemen. “Mensen snappen vaak niet hoe emotioneel communicatie is”, zegt Beeckman. “Discussies lopen vast omdat we ons door emotie laten afleiden van de kern van de zaak.” In zo’n geval komen we tot een oplossing als we erin slagen ons verstand boven ons hart te plaatsen.

6. Observeer jezelf

Net omdat er bij communicatie zoveel emoties komen kijken, is het belangrijk om je eigen gedrag te leren kennen. En die kan je maar ontdekken door zelfobservatie. “Vastlopende gesprekken die op niets uitdraaien zijn geen pretje, maar je kan er wel veel uit leren”, zegt Beeckman. Ga na zo’n incident na waar het precies misliep, en wat je eigen aandeel erin zou kunnen zijn: welke lichaamshouding nam je aan, wat voelde je en hoe reageerde je daarop? Daarnaast moeten mensen ook gewoon leren conflict niet zo te vrezen, die horen nu eenmaal bij het leven, zegt Maes.

7. Menselijk, maar professioneel

Een eeuwig dilemma bij communicatie op de werkvloer lijkt de verhouding tussen het menselijke en het zakelijke te zijn. “Aan de ene kant is het zeker belangrijk je collega’s en bazen als mens te kennen: wie ze zijn, hoe ze in elkaar zitten, wat hun noden zijn, hoe hun karakter eruitziet en hoe ze als persoon met bepaalde dingen omgaan”, zegt Miranda Maes. Die dingen zijn niet alleen nuttig om de communicatie vlot te laten verlopen, maar ook om iedereen het beste uit zichzelf te laten halen. Anderzijds is het ook belangrijk dat je houding steeds professioneel blijft. “Je mag je niet laten afleiden door vooroordelen, of door iemands persoonlijke voorkeuren of karaktereigenschappen.”

8. Geef feedback en neem feedback

Belangrijk voor (nieuwe) werknemers is dat ze openstaan om bij te leren en dat ook uitstralen in hun houding, zeggen Maes en Beeckman. “Kijk en luister naar de mensen om je heen, vraag feedback en leer van eerdere ervaringen. Neem constructieve kritiek ook niet persoonlijk: het is kans om bij te leren, en je beter af te stemmen op wat men binnen het bedrijf van jou verwacht.” Beiden benadrukken hier wel het belang van een goede teamleider: “Zeker jonge werknemers hebben in het begin een helpende hand nodig. Als teamleider moet je bij je mensen betrokken zijn, weten welke aanpak geschikt is voor welke werknemer en wat diens sterktes en zwaktes zijn.”

9. Heb realistische verwachtingen

Tot slot moeten sommige werknemers hun ideaalbeeld een beetje bijsturen. “Veel jonge mensen hebben te hoge verwachtingen van een job: ze willen én iets doen waar ze erg goed in zijn, waar ze een redelijk loon voor krijgen, hun creativiteit in kwijt kunnen en liefst nog iets betekenen voor de wereld ook”, zegt Maes. “Veel realistischer is het om die noden te verspreiden over meerdere functies, door bijvoorbeeld in bijberoep te gaan of vrijwilligerswerk te doen.”

“