De leider als gevangene, over Mandela – DS Avond, 13 dec.

images-1Dit weekend wordt Mandela begraven. Deze week kwamen wereldleiders al samen om Mandela’s leven te herdenken. Het werd een drukke week, met opmerkelijke retorische momenten en visies op leiderschap. Sommige leiders spraken alsof zij geschikt zijn om waardigheid, nederigheid en verzet te eren, hoewel hun eigen politiek daarmee in strijd is. Wat te denken, bijvoorbeeld van een president wiens speech wereldwijd de harten ontroert, maar die vlakbij zijn eigen land gevangenen opsluit zonder vooruitzicht op een eerlijk proces? Maar zo werkt het politieke theater blijkbaar. Over inspirerend leiderschap en gepaste retoriek vond ik interessantere voorbeelden in Bob Hepple’s ‘Young man with a red tie: a memoir of Mandela and the failed revolution 1960-1963’.
Begin jaren ’60 werd Bob Hepple Mandela’s nauwe medestander. Als kind van een joodse moeder aanschouwde hij het afschuwelijke lot van de Afrikaanse bevolking in opkomende Shantytowns na de oorlog. Hij besloot advocaat en ANC-activist te worden. Zo werd  hij Mandela’s juridische adviseur. Tijdens zijn rechtszaak pleitte Mandela wel zelf: hij benadrukte systematisch de illegitimiteit van een rechtbank die gelijkwaardigheid van burgers niet erkent.  Net als Gandhi, legde hij de contradicties en de onmenselijkheid van de onderdrukker bloot. Zo werd zijn rechtszaak een aanleiding voor kritiek op de rechtspraak. Continue Reading ›

Luxe die er geen is – DS Avond 12 dec.

UnknownH&M gaat duurder worden, omdat de keten – eindelijk- een beter loon wil betalen aan uitgebuite arbeiders in lageloonlanden. Nu heeft een PR-manager beslist dat een beter imago ook de verkoopcijfers opdrijft. Blijkbaar groeit het besef dat het niet ‘cool’ is om kleding te dragen die in mensonterende omstandigheden wordt gemaakt. Nog even wachten met applaudisseren, de nieuwe regels zouden pas vanaf 2018 ingaan.

Unknown-1Merkkledij is nog altijd een miljardenindustrie. De jeugd krijgt er niet genoeg van. Zelfs de ‘rebelse jongeren’ doen aardig mee. Maar een blik op de mores van die industrie toont dat zo’n kledij allesbehalve ‘cool’ is. Hoe valt dat te rijmen? Merken gebruiken sterren – fotomodellen, acteurs, zangers – om in se goedkope kledij een imago van succes te geven. Magazines promoten die sterren en bestaan bij gratie van de advertenties voor die merkproducten. Modehuizen, als Chanel, Vuitton, Gucci, produceren op twee sporen: voor rijken creëren ze exclusieve luxegoederen. Continue Reading ›

Politiek en beeldvorming, over F. Moerman – DS Avond 11 dec.

“Het leven van politici valt volgens Fientje Moerman niet mee. Angst, gebrek aan appreciatie, onzekerheid en machteloosheid. Wellicht oordeelt Moerman zo streng vanuit haar plaats op de oppositiebanken in het Vlaams parlement. Maar toch belicht ze indirect een negatieve zijde van de huidige politieke cultuur waar elke politicus mee te maken krijgt: de beeldvorming. Die is niet alleen in Vlaanderen geëvolueerd.

UnknownOver hedendaagse politiek verscheen in september ‘Miroirs des princes. Narcissisme et politique’ van Michel Schneider. In dat essay geeft Schneider een update van de klassieke vorstenspiegel. Traditioneel was dat een werk waarin de auteur morele aanbevelingen opstelt voor de jonge kroonprins. Tijdens de middeleeuwen en de Renaissance volgden die geschriften de christelijke waarden, tot Machiavelli met zijn ‘Il Principe’ de werking van de macht ontblootte. Schneider geeft de hedendaagse vorstenspiegel een nieuwe betekenis: niet meer auteurs, maar journalisten bieden politici een spiegel aan. Continue Reading ›