“De Vrijheid in goed eten”, column DS, 5 jan. 2015.
“Tijdens de feestdagen komt de Belg enkele kilo’s bij. Nu is het moment aangebroken om te vermageren. Maar hoge cijfers op de weegschaal zijn op lange termijn niet de beste motivering om eetgedrag te veranderen. Een coherente visie op geluk werkt veel beter.
Dat leerde Epicurus al, die zijn filosofische systeem baseerde op het ‘plezier van de maag’. Voor geluk is een leven met vrienden nodig, en maaltijden horen daarbij. Liefst ervaart je lichaam geen pijn, en je geest geen angst. Eenvoudig en gematigd eten volstaat. “Wie een indigestie krijgt, of dronken wordt, heeft niets van eten of drinken begrepen”, noteerde epicurist en gastronoom Brillat-Savarin in zijn ‘Physiologie du goût’ (1825).
Het doel van een ethiek is vrijheid. En vanuit die vraag onderscheidt Epicurus behoeften en verlangens. Eten is een natuurlijke behoefte, die ook noodzakelijk is: je moet eten om te overleven. Dan kan je er best van genieten. Er zijn ook natuurlijke behoeften, die niet noodzakelijk zijn om te leven, zoals gedichten lezen. Maar dan zijn er verlangens, die evenmin natuurlijk als noodzakelijk zijn. Streven naar macht of rijkdom, bijvoorbeeld, die de vrijheid meer verhinderen dan bevorderen. Wanneer we vrijheid en geluk missen, beginnen we te verlangen naar luxueuze dingen: we denken dat we geld willen, maar eigenlijk willen we onafhankelijkheid. Geslaagde reclame vat dit perfect: de mooie wagen biedt vrijheid, en bij de lekkere fles champagne komt meteen het fijne gezelschap. Continue Reading ›