“Als de rollen omgedraaid zijn” column DS 22 feb. 2018

“Vrouwen lijden niet alleen onder machtsrelaties door mannen, maar soms door andere vrouwen. De eerste stelling heeft Naomi Alderman op een originele manier benaderd: neem een situatie die vanzelfsprekend lijkt, en keer ze om. Dan pas besef je pas hoe bizar en zelfs onmenselijk ze is.

Alderman maakt met die hypothese haar dystopische roman ‘The Power’. Stel je dus een wereld voor waarin niet mannen, maar vrouwen de plak zwaaien. Vrouwen baseren hun macht op een plotse toename van fysieke overmacht: ze krijgen het vermogen om een beetje zoals een sidderaal hun tegenstander met een elektrische lading te neutraliseren. Hun tegenstanders zijn veelal mannen. En die kracht hanteren ze eerst uit zelfverdediging, maar spoedig om te manipuleren of om wraak te nemen. Alderman heeft alles omgedraaid: niet vrouwen, maar mannen worden bijvoorbeeld slachtoffers van groepsverkrachtingen. De auteur beschrijft de nefaste gevolgen hiervan treffend; Het is een jonge man die gebroken en voor het leven getekend thuis blijft na een aanval, terwijl zijn zusje gewelddadig wraakt neemt op de vrouwelijke daders. De machtsverschuiving is integraal; Alderman spot met de gedachte dat het wel in de vrouwelijke aard zou liggen om altijd vreedzaam en lijdzaam te zijn.

De tweede stelling – vrouwen kunnen lijden onder de macht van andere vrouwen – is op een dieper niveau even goed aanwezig in Aldermans roman. In het verhaal van weeskind Allie, bijvoorbeeld, die verkracht wordt door haar stiefvader, met medeweten en instemming van haar stiefmoeder. Continue Reading ›

‘Onzekerheid’, column in ‘Filosofie Magazine’, Maart 2014

Unknown-4

Het maartnummer van Filosofie Magazine is integraal door vrouwen geschreven. Daan Roovers, hoofdredacteur, vroeg me om een bijdrage te schrijven vanuit mijn ervaring als ‘filosofe’. Hoe komt het dat er zo weinig vrouwen in de wereld van de filosofie rondlopen? Dit is mijn poging tot antwoord.

“Nobelprijswinnaar en psycholoog Daniel Kahneman beschrijft de ‘illusie van validiteit’: zelfs wanneer ideeën worden weerlegd, blijft iemand aan zijn oorspronkelijke conclusie gehecht. Volgens Kahneman zijn mannen veel vaker ‘overconfident’ dan vrouwen: ze houden langer vast aan hun opvattingen dan vrouwen, zelfs al blijken die niet te kloppen.

safe_image.phpEen onderzoek van financiën professor Odean (Berkeley) naar wie succesvol investeert in de financiële wereld toont volgens Kahneman een gelijkaardige trend: de mannelijke ‘traders’ bleken sneller overtuigd van de juistheid van hun strategieën, al waren die puur op toeval gebaseerd. Ze handelden dan ook sneller. Maar vrouwelijke investeerders kunnen dus eigenlijk veel betere resultaten overleggen dan hun mannelijke collega’s. Maar helaas beloont de samenleving vooral mensen die ‘overconfident’ zijn, zelfs al vergissen zij zich vaker. Voor twijfel, nuance, bedachtzaamheid krijg je weinig krediet. Continue Reading ›