Artikel in Trouw over Hypatia-prijs

“Tinneke Beeckman wint Hypatia-prijs met filosofieboek over Machiavelli: ‘Een geweldige eer’”, door Maaike van Houtem, 28 mei 2022.

De Vlaamse filosofe Tinneke Beeckman heeft de Hypatia-prijs gewonnen met haar boek Machiavelli’s lef. Deze prijs gaat om de twee jaar naar een vrouw die het beste filosofieboek heeft geschreven. Eerder wonnen Eva Meijer en Monica Meijsing de in 2018 ingestelde prijs.

“Ik vind dit een geweldige eer”, zegt Beeckman (45), die schrijft voor De Standaard en lid is van het filosofisch elftal van Trouw. “Het is mooi als je zo’n prijs wint met een boek over een man die het gesprek aangaat met de klassieken, in een tijd waarin de vrouw een minder openbare rol had.”

De jury noemt haar boek urgent en prikkelend, en prijst de originele manier waarop Beeckman Machiavelli’s ideeën over vrijheid uiteenzet. Ze benoemt, vindt de jury, een andere kant van de veelzijdige Italiaanse filosoof die iedereen denkt te kennen. Ook laat de in politiek gespecialiseerde filosofe zien hoe actueel en relevant Machiavelli nog is, aldus de jury onder voorzitterschap van Annemie Halsema.

De Nederlands-Vlaamse tak van de Society for Women in Philosophy heeft de prijs in het leven geroepen om vrouwelijke filosofen in de schijnwerpers te zetten. De prijs is vernoemd naar Hypatia, een Griekse filosofe uit de vierde eeuw.”

Hypatiaprijs gewonnen voor mijn boek ‘Machiavelli’s Lef’ (2020)

Dit beeldje mag ik twee jaar houden!

Op zaterdag 28 mei 2022 kreeg ik in Amsterdam de Hypatiaprijs voor ‘Machiavelli’s Lef. Levensfilosofie voor de vrije mens’ – dit is een tweejaarlijkse prijs voor het beste Nederlandstalige filosofieboek geschreven door een vrouw.

Andere genomineerden op de shortlist waren:

Lieke Asma, met ‘Mijn intenties en ik. Filosofie van de vrije wil.

Miriam Rasch, met ‘Frictie. Ethiek in tijden van dataïsme’

Marjan Slob, met ‘De lege hemel. Over eenzaamheid’

Barbara Stok, met het stripverhaal ‘De filosoof, de hond en de bruiloft’.

De jury bestaat uit Annemie Halsema (bijzonder hoogleraar filosofie in Leiden en universitair hoofddocent filosofie aan de VU), Cris van der Hoek (senior docent filosofie aan de Hogeschool van Amsterdam), Mariska Jansen (filosofie-journalist, eindredacteur en uitgever), Grace Ndjâko (auteur en filosoof)  en Khadija al Mourabit (filosoof, dichter en fractiemedewerker van GroenLinks Amsterdam).

De vorige winnares van de Hypatia-prijs was Monica Meijsing met haar boek Waar was ik toen ik er niet was? Een filosofie van persoon en identiteit.

In Trouw verscheen dit artikel.

“Tafelen met Chinese operazangers”, De Mening, DS 15 maart 2018

“Gisteravond werden de Klara’s uitgedeeld in Flagey, de Classical Music Awards voor klassieke muziek, jazz en wereldmuziek. De Klara’s zijn deOscars niet. De laureaat krijgt geen gouden ventje, maar een grote K mee. Een rode loper was er wel. Minister van Cultuur Sven Gatz (Open VLD) liep er rond, in gezelschap van Chantal Pattyn en vele anderen.


De prijs voor solist van het jaar ging naar Ilse Eerens. De sopraan uit Limburg reist de wereld rond. In haar dankwoord vermeldde ze haar ouders, die haar ‘nooit gepusht hadden’, maar alle kansen hadden gegeven om haar droom te verwezenlijken. Die ‘dank aan de ouders’ voor de kennismaking met muziek kwam geregeld terug. Even goed bij Thomas Vanderveken, die terecht de prijs ‘Iedereen Klassiek’ kreeg. Voor zijn huzarenstukje – Griegs pianoconcert leren spelen – werd hij bijgestaan door veel specialisten. Zijn inspirerende programma toonde hoe bezield, genereus en hardwerkend klassieke muzikanten zijn.

Terwijl ik in de zaal zat, bedacht ik dat ook ik geluk had. Mijn ouders speelden platen van Horowitz aan de piano in Moskou, Hirschhorn aan de viool voor Geminiani’s sonate, en Yo Yo Ma met Tsjaikovski’s Rococovariaties. Of met Jos Van Immerseels Mozart-concerten op pianoforte.

Met labels als burgerlijk, stijf of intellectualistisch heb ik klassieke muziek nooit geassocieerd. Eenvoudigweg omdat mijn ouders die houding nooit aannamen en omdat de muziek zelf zo’n etiket nooit oproept. Muziek was voor mij de toegang tot zovele werelden buiten mezelf, en tot zovele kamers in de eigen ziel, waarvoor woorden ontbraken. Nog altijd is klassieke muziek het vertrouwde, het intieme, waarnaar ik kan terugkeren om me thuis te voelen, waar ik me ook bevind.

Muziek was de perfecte combinatie van ontspanning en schoonheid. Ik herinner me een zwoele zomeravond in het eeuwenoude Herodes Atticus Theater in Athene. Pinchas Zukerman speelde Schubert, we zaten in onze frisse zomerkledij. Het is 25 jaar geleden, en ik weet het nog precies.

Mijn ouders leerden me ook jazz en wereldmuziek kennen. Ze hielden van koken. Op zondag verscheen geregeld een wereldschotel op tafel, aangekondigd door een klein Libanees, Portugees of Chinees vlaggetje. Mijn vader had een selectie wereldmuziek gemaakt en die werd steevast gedraaid. Fairouz, Amalia Rodrigues en Chinese operazangers schoven mee aan tafel.

Zo’n muziek leek me toen heel gewoon. Vandaag zitten klassieke muziek, jazz en wereldmuziek in de verdrukking. Het is niet bepaald een vooruitgang. Dat bedrijven naar winstmaximalisatie streven, brengt de culturele diversiteit in het gedrang. Zo krijgt de grootst gemene deler de meeste kansen, terwijl de originele, aparte stemmen verdwijnen. Zelfs de muzikale talenten uit Vlaanderen en België riskeren onopgemerkt te blijven. Juist daarom werden de Klara’s uitgereikt, feestelijk ingekleed tijdens het Klarafestival in Brussel, en begeleid door het muziekensemble Oxalys. Dank u, Klara.”

“We mogen meer verwachten van een gratis boek”, in De Mening, DS, 13 maart 2018

Deze tekst verscheen op dinsdag 13 maart 2018 in de avondeditie van De Standaard.

“Gezien de feiten, de novelle van Griet Op de Beeck, wordt als boekenweekgeschenk gratis aan de klant gegeven zodra die 12,50 euro aan boeken besteedt. Critici sabelden het boek al neer: oppervlakkig, voorspelbaar, vol clichés. De reacties zijn jammer voor Op de Beeck, de eerste Vlaamse vrouw die het boekenweekgeschenk mag schrijven.

Ach, zo’n gratis geschenk hoeft geen wereldliteratuur te zijn, klinkt het. Onzin. Als een restauranthouder je een gratis aperitief laat proeven, verwacht je ook geen smakeloos wijntje.

Los van de polemiek rond dit boek, duikt hetzelfde dilemma op in de film-, televisie- en theaterwereld: leg je de lat wat hoger, maar dreig je minder mensen te bereiken? Of probeer je het grotere publiek aan te spreken, al verschijnt een middelmatig werk? Voor de liefhebbers is dit een vals dilemma: zodra de kwaliteit daalt, hoef je niet meer succes te verwachten.

Literair uitmuntend werk kan populair zijn: Tolstoj, Zola en Steinbeck schreven bestsellers in hun tijd, en heel wat Nederlandse en Vlaamse auteurs deden dit evengoed. Omgekeerd hoeven schrijvers die weinig verkopen – en zo zijn er wat – niet noodzakelijk de lezers van een gebrek aan smaak te beschuldigen.

De zaak illustreert een dieper probleem: de boekensector is in de ban van het commerciële. Je kan het de uitgevers en boekhandelaren amper kwalijk nemen. Hun boekhouders en managers zwaaien regelmatig met cijfers. Een redacteur van een grote uitgeverij vertelde me dat de redactie elke dag de lijst met de vijftig best verkopende boeken doorgestuurd krijgt. Elke dag! Probeer je hoofd dan maar bij ‘de literatuur’ te houden.

Voor het boekenweekgeschenk heeft De Groene Amsterdammer de beste suggestie. Het weekblad stelt voor om een anonieme novelle te selecteren. Vroeger was dat blijkbaar het geval. Dan gaat de aandacht vanzelfsprekend meer naar de kwaliteit van het werk. En dan krijgen minder bekende schrijvers de kans om hun talent te tonen. Want ook dat komt in het gedrang wanneer het pecuniaire doorweegt.

Zo verscheen Oeroeg van Hella Haasse vroeger als anoniem verdeeld boekenweekgeschenk. Dat werk is – daarover kan iedereen het wel eens zijn – een fantastisch verhaal, dat generaties lezers heeft aangesproken, verfilmd is en bewerkt werd voor het theater.

Maar deze oplossing hoeven we niet te verwachten. Nu zwaait de slinger de andere kant uit: auteurs met wat sterrenstatus hebben een streepje voor. Dat heeft met het verdienmodel te maken. Iemand als Griet Op de Beeck, die stapels boeken verkoopt, redt de financiële balans van haar uitgeverij. Zo raakt het moeilijke segment nog in de boekhandel. Maar het is een broos evenwicht.”

‘Door Spinoza’s lens’ op shortlist Liberales!

Door Spinoza’s lens heeft de shortlist gehaald voor een prijs: ‘Liberales-boek van het jaar’! De uitreiking gebeurt op woensdag 19 december om 20u.   Op 10 december  wordt de  winnaar bekend gemaakt. Prijsuitreiking is in het Liberaal Archief, Kramersplein 23 te Gent. Continue Reading ›