“Politiek als rancuneleer”, column DS, 19 jan. 2015

Unknown 08.33.05 “Wat zijn de oorzaken van de terreur? De Westerse politiek, of het islamfundamentalisme? Beiden spelen een rol. En beiden zijn deel van een breder imperialisme. Het is dus niet “of het Westerse imperialisme of het islamitische”, maar “en…en”. We moeten beide afwijzen.

Chomsky over hypocriete Westen

Meteen na de aanslagen op Charlie Hebdo hekelde Noam Chomsky de Westerse hypocrisie. Het Westen presenteert zich als het kamp van de rechtvaardigen, en van de verdedigers van de vrijheid. De aanslag in Parijs treft het ‘vrije’ westen dan in haar hart: terreur wil de pers monddood maken. Veel te eenzijdig, volgens Chomsky: al te vaak ondermijnt het vrije Westen de persvrijheid in andere landen. En het aarzelt daarbij niet om oorlogsmisdaden te plegen door burgerdoelwitten aan te vallen. Helaas is de Westerse pers daarover heel wat minder verontwaardigd dan over een aanval op eigen rangen. Zo reageerde bijna niemand toen Amerikaanse militairen in 2004 het hospitaal van Fallujah in Irak bezetten, om een einde te maken aan de rapportering van Iraakse burgerslachtoffers… Tja, dat was niet echt een democratische zet.

Unknown-2Het Westen, herhaalt de radicale, linkse Chomsky, voert zelf een imperialistische, onrechtvaardige buitenlandse politiek. In naam van de democratie vielen al duizenden burgerslachtoffers in Irak, Afghanistan en Libië. De lokale bevolking wordt daarbij nauwelijks gehoord. Ze is gewoon een schakel in een geopolitiek plan. De Westerse regeringen bedekken met de mantel der hypocrisie de ondemocratische politiek van ‘bevriende’ regimes in Saoedi-Arabië en Qatar.

Imperialisme in Arabische Wereld

Deze kritiek is terecht. Maar maakt dit de moslimwereld tot slachtoffer van het Westen? Ligt de almacht volstrekt bij de ene groep, en de onmacht volstrekt bij de andere, zoals Chomsky suggereert? Helemaal niet. De Arabische wereld voert op haar manier evengoed een imperialistische politiek: politici worden benaderd, voetbalploegen overgenomen, moskeeën gesubsidieerd. Bij elke publicatie declameren regeringen van Marokko tot Pakistan wat toegelaten is, of niet. Via schotelantennes en internet verspreiden ze hun visie, maar ook haatspeeches en complottheorieën. Continue Reading ›

De les van ‘Zwarte Piet’ – over media en slavernij

Twee dingen onthou ik uit die hele hetse rond Zwarte Piet in Nederland.

Ten eerste is het ontstellend hoe snel media een gerucht oppikken zonder hun elementaire taak te doen: nagaan wat de feiten zijn. Blijkbaar, aldus VN-vertegenwoordiger Marc Jacobs, spreekt Verene Shepherd niet in naam van de VN, blijkbaar is de VN (Unesco) niet bezig met Zwarte Piet in Nederland. Gelukkig maar. Maar toch is de ware toedracht me nog altijd niet duidelijk (er is ook dit bericht). Ook de boodschap van de VN is onduidelijk: hun experten oordelen onafhankelijk en zonder verloning. Maar wie stelde een vraag aan de VN: ontevreden burgers in Nederland? Of was de vraag om op de erfgoedlijst vanwege officiële instanties  de aanleiding. De regering schijnt niets gevraagd te hebben. Dan wordt het delicate zaak: er is een wereld van verschil tussen een antwoord van experten nav een vraag van de Nederlandse regering om op de Unesco-lijst te staan enerzijds, en de idee dat de VN scheidsrechter moet spelen over culturele kwesties in elk land anderzijds. Volgens anderen zouden de experts deel uitmaken van een lobby-groep, die vooral elk verband tussen vroegere slavernij en elk (mogelijk) teken van hedendaags racisme vandaag in de media wil brengen. Het doel zou invloed op Europese politiek zijn (compensaties/toegevingen).

Dat brengt me bij het tweede punt: de herinnering van het verleden. Wat kan je nog doen voor een overledene? Het onrecht en de pijn die slaven in kolonies hebben ondergaan, kan je tegenover de betrokkenen niet meer goedmaken. Dat is de onmacht die de dood achterlaat bij de overlevenden. Toch kan je nog wel iets doen: de herinnering levendig houden, de feiten onderzoeken, je afvragen hoe zoiets mogelijk was als slavernij. Dat is zelfs je plicht tegenover het verleden. Maar het heden is zelden een exacte kopij van het verleden. Slavernij vandaag is niet meer dezelfde als toen. Continue Reading ›