Moraal van Hollande en Obama
Een korte post over het internationale nieuws. In 2003 verzette Frankrijk zich – moedig en verstandig – tegen de Amerikaanse inval in Irak. Vandaag wil Frankrijk Assad ‘straffen’. Een ommekeer op vlak van politiek én moraal. Helaas niet ten goede.
Hollande, de onpopulaire president die er niet in slaagt zijn land te hervormen, blaast ongezien hoog van de toren. Maar straffen, bestaat daar geen Internationaal Strafhof voor? Of geldt als straf een hoop bommen op mensen die nu al in een burgeroorlog vechten en niets met die chemische aanval te maken hebben?
Werden er na de Tweede Wereldoorlog geen internationale organisaties opgericht om willekeur en geweld te verminderen? Vandaag heeft de wereld Poetin nodig om op het belang van de Verenigde Naties te wijzen: pas als de inspecteurs hun onderzoek afronden, kan de internationale gemeenschap verder.
De Westerse hypocrisie is zo schrijnend dat ik er ongemakkelijk van word. Stel je eens voor dat andere staten Westerse landen zouden ‘gestraft hebben’ telkens ze ergens een bloedbad hadden aangericht met chemische wapens (trouwens al bij al een arbitrair criterium)? Kan je het je inbeelden? Enig idee hoe vaak de Westerse bevolking bommen op het hoofd zou hebben gekregen, nav Vietnam (napalm), bijvoorbeeld? Gelukkig werkt het zo niet… Met welk recht treedt een staat dan gewelddadig op tegen een andere om te ‘straffen’? Geen enkel recht – het zijn alleen schendingen van rechten.
En wat te denken van die moraliserende houding? Geen politiek argument meer, alleen het vingertje. Maar vanuit politiek standpunt is zo’n actie contraproductief, omdat de gevolgen mogelijk catastrofaal zijn. Er wordt een precedent geschapen voor eindeloze wraakacties tussen overheden, waarop niemand nog greep heeft. Politiek is het dus onverstandig.
En is iemand overtuigd van de morele meerwaarde van een Hollande of een Obama? Natuurlijk niet. Moraliserende westesterse leiders overtuigen hun eigen bevolkingen dan ook allang niet meer. Teveel leugens, teveel opgevoerde nobele intenties die cynische praktijken verbergen. Dit artikel in Le Monde, van enkele oudgedienden van de UNO, somt het mooi op.
Om maar één hypocrisie te noemen: als Frankrijk en de VS zo’n bezwaren hebben tegen chemische of andere wapens, waarom blijven ze die dan produceren en uitvoeren? The Independent , bijvoorbeeld, onthulde gisteren de vergunningen van een Britse fabrikant van chemicaliën aan Syrië.
En wat met de ‘moraal’ tegenover de eigen, Westerse bevolking? De strijd tegen terrorisme wordt ingeroepen als excuus om de privacy van miljoenen massaal te schenden. PRISM, NSA: de Amerikaanse overheid – en een hoop bedrijven in haar kielzog – heeft het recht om je privé mails te lezen, je telefoon af te luisteren, je computer te hacken. Dat is nodig, blijkbaar, want islamfundamentalisten bedreigen de Westerse vrijheden. Maar hoe consequent zijn ze in die strijd? Nu willen de VS en Frankrijk precies die islamisten bijtreden in Syrië. Ondertussen sluit de VS klokkenluiders, die burgerrechten willen beschermen, op, zoals Snowden en Manning.
Kan iemand nog volgen? Neen. Daarom staan ze ook alleen.
In hun discours hebben Frankrijk en de VS het natuurlijk over een ‘coalitie’ en over de ‘internationale gemeenschap’. Maar ze zijn met twee. Akkoord, met vier, als je Qatar en Saudi-Arabië meerekent. Bravo, dat is geloofwaardig gezelschap.
Moet er dan niets gebeuren? Zeker wel: Frankrijk zou zijn positie beter gebruiken om te bemiddelen, in plaats van militair te handelen. Het Westen kan humanitaire acties ondernemen, en samen met andere landen werken aan een vreedzame oplossing. En de VS? Het einde van het overmacht op de wereld is nabij. Tijd voor een andere strategie.
Over Hollande gebrek aan populariteit in eigen land schreef ik een artikel voor het NRC Handelsblad, begin mei 2013.
Tinneke Beeckman 
Uw woede deel ik, want de contradicties regenen in het rond, als bommen… Maar ik denk dat Obama de omweg naar het Congres aangrijpt om stoom af te blazen. De Syrische kwestie zal wellicht nog escallleren, dat wil zeggen binnen Syrië en daarbuiten hebben teveel partijen een vinger in de pap, Maar zoals Spinoza al begreep bestaat er in de (Internationale) politiek wellicht wel een moraal, maar het is er een die men voor zichzelf kan hanteren, niet voor anderen.
Er is nog iets: gisteren kwetterde de presentator van VRT in Vandaag dat Obama op zijn boek zou gaan. Het is wel zo dat zijn verhaal van de Red Line niet overtuigend waargemaakt kan worden, maar voor het eerst zie ik een president die niet meteen de militaire logica van zijn adviseurs volgt. In verband daarmee was ik wel ontgoocheld dat hij vrijheid liet overrulen door veiligheid (PRISM), maar wellicht moeten we zijn beleid niet bekijken als een schouwspel, dat velen aanbelangt. Echter, dat geldt ook de interne politieke in dit land: de werking van de NMBS, de vergrijzing, het zijn problemen waar we ook zelf over horen te denken. Adviseurs en specialisten hebben een grote rol en hoe beter ingevoerd, hoe beter, maar tegelijk, als ze alleen de logica van de insiders volgen, ontstaat er een probleem. Dat is wat naar mijn gedacht in Washington gebeurde: dat Obama even meeging in de logica van het militair-industrieel complex. Hoe hij zich redt? We zullen het wel moeten aanzien. EN Hollande? Hierover leg ik een volslagen mutisme aan de dag. “Moi, Président” heeft inderdaad niet de statuur om complexe afwegingen te maken, maar dat is geen verrassing noch een uitzondering.
Ik heb wel enig begrip voor politici als Obama of Hollande. Ze doen op een cynische manier aan politiek, maar ok, het zijn dan ook politiekers die aan het hoofd staan van landen met grootmachtpretenties. Waar ik geen begrip voor heb zijn de politiek correcte linksmensen die al maanden in de media campagne voeren om aan de zijde van de Syrische rebellen mee te gaan vechten in Syrië. Alsof de haatbaarden die daar de dienst uitmaken zoveel beter zijn dan Assad. Dezelfde mensen die zo tegen de Amerikaanse invallen in Afghanistan & Irak waren, staan nu luid te juichen als de Amerikaanse president op basis van minstens even twijfelachtige argumenten militaire acties aankondigt. Erg ook dat zelfs de openbare omroep daar aan meedoet. Zij het misschien niet onverwacht…
@ Bart Haers: het zijn de militairen die – zoals wel vaker gebeurt – niet echt mee willen in de frapatsen van het politiek-industrieel complex.
Zoals Collin Powells, VA N wie we nog niet zo lang geleden vernamen dat hij zijn rol niet tijdig begrepen had: hij wilde de oorlog niet. Ik denk ook aan de Pentagon papers. De besluitvorming in Vietnam liep verder omdat niemand meer vroeg wat men wilde bereiken. Die waarheden werden niet meer betwijfeld. Het militair-industrieel complex omvat ook de hofhouding van politici en impliceert de aanvaarding van de dogma’s omtrent nationale veiligheid.