‘Nietzsche wordt vaak ten onrechte geciteerd bij toxische positiviteit’, Radio 1, 18 januari 2023
In ‘De wereld van Sofie’ wijdt Sofie Lemaire een hele aflevering aan ‘toxische positiviteit’, de idee dat je altijd positief moet blijven, wat je ook overkomt. Ook Nietzsches denken kwam aan bod:
“What doesn’t kill you makes you stronger” is een uitspraak die wordt toegeschreven aan Friedrich Nietzsche. Maar klopt dat ook? En bedoelde Nietzsche daarmee wat wij ermee bedoelen? “Hij wordt vaak geciteerd bij toxische positiviteit, maar daarmee doe je geen recht aan wat Nietzsche met die zin bedoelde”, zegt Filosofe Tinneke Beeckman. “Hij verbindt de zin aan een eigen ontwikkeling, namelijk dat hij de zoon was van een dominee, en dat hij erg ziek was geweest.” Voor Nietzsche betekende de zin dat je door een moeilijk moment, anders kijkt naar de waarde die je hebt. “Dat was voor hem een erg belangrijk moment.” Nietzsche onderscheid daarmee de verschillende levenshoudingen die je kan aannemen.
“De vraag is niet alleen welke waarden we hebben en of die goed en slecht zijn, maar ook waar deze waarden vandaan komen”, zegt Beeckman. “Dan maakt hij het onderscheid tussen een levensbevestigende houding (waarbij je het leven omarmt met alles wat erbij hoort) en een levensontkennede houding (hierbij minacht je het leven).” Het Christendom ging Nietzsche verbinden met het levensontkennende, en hij wilde zich hiervan distantiëren. Beluister het fragment.
Tinneke Beeckman 